Kirkebolcher

[dn27573]

Jeg har funnet følgende tekst i "Bygdefolk og bygdeliv i Støren: Gard og grend 2", side :73

I 1646 ble Erik påskjønnet med ei bot på to daler da
han forsømte å holde sine "kirkebolcher" i stand.

Noen som kan fortelle hva "kirkebolcher" er??

[dn03738]

Det hjelper ofte å slå opp i Kalkar:
Otto Kalkar: Ordbog til det ældre danske sprog (1300-1700)

http://www.hist.uib.no/kalkar/

Men i dette tilfellet finn eg ikkje noko nærmare enn Kirkebo og Kirkebol, som begge betyr 'gard som høyrer til ei kyrkje'.

Under B står Bolk, som betyr 'tynt reip, fiskeline'.

tk

[Ivar Ståle Ertesvåg]

Det kan vel vere snakk om anten ei mistyding (ved den som las dette og skreiv det i bygdeboka) eller ei "uvanleg" skriveform av eit ord (ved skrivaren); eller ein kombinasjon.

Om vi skulle gjette, ville det vere enklare å gjere det om vi visste kven Erik var; bonde, bonde og leilending under kyrkja, lensmann, kyrkjeverje, klokkar, prest, .....

Det ville kanskje vore oppklarande om vi fekk sjå originalen.
Dersom Erik var bonde, står dette venteleg i sakefallslista i lensrekneskapen.
Veit du meir om Erik? (gard, stand)
Er det Støren i Gauldalen, Sør-Trøndelag?

[gj21916]

http://www.nb.no/nbsok/nb/e45d5ed6d8a17 ... index=1#73

[dn27573]

Det er bygdeboken som Grete linker til. Stemmer at det er Støren i Gauldal. Selv ikke den allvitende Google kjente til dette ordet =)

Det hadde vært artig om noen kjente til dette ordet..!

[Ivar Ståle Ertesvåg]

Referatet i bygdeboka er vel ikkje heilt presist....
Sakefallsrekneskapen er her: http://arkivverket.no/URN:db_read/rk/18566/10/

Først: "Bolk" kan vere eit kraftig plankegjerde, t.d. omkring kyrkjegarden, men også ein teig av ein åker, kyrkjegard, m.m. (Norsk Orbok 2014). Begge delar kan vere "kyrkjebolk" (eit gjerde avgrensar ein teig, så det er nok ein samanheng), og i utgangspunktet er det ikkje opplagt kva som er meint i dette tilfellet.

Fem menn (Erik er oppe til høgre) har betalt bot etter dom fordi dei har vore "ulydige" og ikkje gjort sin del av pålagt arbeid på "kyrkjebolken".

Det står tydelegast for den andre av dei fem:
"Thronn ... for wlydighed effter forgaaende domb
for hand iche sin Kierbolcher om Kierch-
gaarden haffde ferdig holdt"

Kyrkjebolken går altså omkring kyrkjegarden i dette tilfellet, så då er det nok kyrkjegards-gjerdet dei ikkje har gjort sin del på.

"Erich Boenessuold bøtte Ilige-
maaeder for vlydighed at hand
iche giorde sin Anpart ferdig om
Kierchegaardenn"

For ordens skuld: Dette er futen sin rekneskap over innbetalte bøter (1.mai 1646 - 1.mai 1647); ikkje ei tingbok. Dersom tingboka for 1645-1647 finst, står det venteleg noko om det der også.

[dn27573]

Fantastisk... det var lærerikt. Takk skal du ha!!