Folketellinga 1900 - yrkesbeskriving

[gj14383]

Hei!
Eg er relativt ny innan dette, og lurar på kva dette seier dykk? Kva er eit pladsbrug, og kva er "Husmand m J"?

Husmand m J, arbeider ved pladsbruget, husbygningsmand %husbygningsm,%


Så lurte eg òg på om slike folketeljingar er digitaliserte?


http://digitalarkivet.no/cgi-win/webcen ... k=857#ovre


Mvh
Vegard

[Marit Lorvik Sørli]

Husmann med JORD ,- det er altså litt jord å dyrke på denne husmannsplassen.
Ikke alle husmannsplasser hadde det,- bare ei lite stue , eller et uthus til ei ku eller en gris eller et par sauer , f. eks.
I tillegg jobber han som " Husbygningsmann " , - altså snekker.

[Eva Helene Erntsen]

På første siden i folketellingen fra 1900 finner du div. opplysninger nederst på siden (ca midt på). Når det gjelder forkortelser se under: avkortingar nytta i teljinga.

http://digitalarkivet.no/cgi-win/WebMet ... 5&spraak=n

[gj14383]

Takk for svar! Eg veit at han her karen òg fekk fortjenestemedalje i sølv for dyrking av jord og slikt, og han har då altså starta heilt på scratch på ein husmannsplass.

Pladsbrug, er det det same som ein husmannsplass?

[Helge Bjerkevoll]

Da tydeforumet er ment til å tyde skrift i forskjellige kilder flyttes dette emne til forumet generelt.

Da kan også de som ikke er skriftseksperter ha større mulighet for å oppdage temaet. Eventuelt svare på spørsmålet, eller lære av svar

Lykke til.

[gj14383]

Ingen som veit om eit pladsbrug er det same som ein husmannsplass?

[Ivar Ståle Ertesvåg]

Ingen som veit om eit pladsbrug er det same som ein husmannsplass?

Vanlegvis: ja, det er det same....

Men formuleringa (iallfall i avskrifta) er litt underleg: "arbeider ved Pladsbruget"
Husmenn/plassemenn (og mange bønder) hadde arbeid utanom plassen/bruket, og då ville ein skrive at dei "arbeider ved XX", der XX er arbeidsstaden. (jf. "Arbeider ved møllebrug" for Martin.)
I tillegg har listeføraren alt sagt at Ole er "Husmann med jord".

m.a.o. kan "Pladsbruget" her vere noko anna enn husmannsplassen.
Alternativt driv Ole og Karl som bygningsmenn og lagar t.d. halvfabrikata (eller jamvel heile hus) på plassen ("ferdighus" er ikkje noko nytt).

[Åsbjørg Johanna Susort]

Eg trodde at "Pladsbruget" var hovedbruket som husmannsplassen låg under.

[Ivar Ståle Ertesvåg]

Eg trodde at "Pladsbruget" var hovedbruket som husmannsplassen låg under.

Om vi ser i teljinga for Lindås (som Vegard viser til), t.d. i dette tilfellet her
http://digitalarkivet.no/cgi-win/webcen ... k=137#ovre
er det tydeleg at "Pladsbruget" er husmannsplassen (som i dette tilfellet høyrer til 5 av dei matrikulerte bruka på garden).

[gj14383]

Dette med "Arbeider ved pladsbruget", kan dette henge saman med at han var nyrydningsmann (noko han òg fekk fortjenestemedalje i sølv for seinare) kanskje? Og at han fekk hjelp av sonen Karl til dette?

I folketeljinga 10 år seinare (1910), har han gått frå å vera beskrivd som husmann med jord, til å vera "Gardbruker og snedker":

http://digitalarkivet.arkivverket.no/ft ... 6704004324

Har han då overtatt bruket mon tru?

[dn21920]

Jeg er enig med Ivar i hans beskrivelse.

Du kan sjekke Pantebøkene for å se en gårds historie i så måte.

[Ivar Ståle Ertesvåg]

Dette med "Arbeider ved pladsbruget", kan dette henge saman med at han var nyrydningsmann (noko han òg fekk fortjenestemedalje i sølv for seinare) kanskje? Og at han fekk hjelp av sonen Karl til dette?

I folketeljinga 10 år seinare (1910), har han gått frå å vera beskrivd som husmann med jord, til å vera "Gardbruker og snedker":

http://digitalarkivet.arkivverket.no/ft ... 6704004324

Har han då overtatt bruket mon tru?

Folketeljarane var ikkje alltid så nøye på statusen til folk.....

Ole fekk festesetel i 1893
http://www.arkivverket.no/URN:tl_read?i ... _side=-212

Femmestad bnr.7 vart skilt ut frå bnr. 1 i april 1910, tinglyst eit år seinare:
http://www.arkivverket.no/URN:tl_read?i ... _side=-103 (bnr.1)
http://www.arkivverket.no/URN:tl_read?i ... _side=-211 (bnr. 7)

Det ser ut til at Ole kjøpte bnr.7 straks det vart skilt ut, men om det var slik vil du sjå det i dokumenta det er vist til.

Bnr.1 var venteleg eit vanleg stort gardsbruk. Etter frådelinga hadde det ei skyld på 3,11 mark, medan bnr. 7 berre hadde 0,20 mark skyld (altså 6 % av bruket).
Det kan neppe ha vore noko særleg gardsdrift å snakke om.